नेपालका विभिन्न भागमा विशेषगरी युवाहरूबीच पछिल्ला दिनहरूमा ‘4jito’ जस्ता अनलाइन जुवा तथा बेटिङ गेमको प्रचलन तीव्र गतिमा फैलिएको छ । सुरुमा रमाइलो र छिटो आम्दानीको माध्यमजस्तो देखिने यी गेमहरू पछाडि लुकेको जोखिम अहिले भयावह बन्न थालेको छ ।
यस्ता अनलाइन प्लेटफर्महरू कानुनी रूपमा नेपालमा नपंजीकृत, विदेशी सर्भरमा आधारित, र नियमन बाहिर सञ्चालन हुँदै आएका छन् । यिनीहरूबाट पैसा फसाउने, डाटा चोरी गर्ने र खेलाडीलाई मनोवैज्ञानिक रूपमा निर्भर बनाउने कार्य भइरहेको छ ।
“मैले 4jito मा सुरुवातमा सानो रकम जितेँ, त्यसपछि लगातार हार्न थालेँ । अहिले लाखौं रुपैयाँ गुमेको छ, र बाहिर निस्कन पनि सकिरहेको छैन,” एक भुक्तभोगीले बताए ।
साइबर सुरक्षाविद्हरूका अनुसार यस्ता प्लेटफर्महरू सामाजिक सञ्जाल, युट्युब तथा अनलाइन विज्ञापनमार्फत युवाहरूलाई आकर्षित गर्छन् । एकपटक फसेपछि तिनीहरूलाई लत लाग्ने खालको गेमिङ वातावरण तयार पारिन्छ ।
नेपालको प्रचलित कानून अनुसार जुवा तथा सटही अपराधको श्रेणीमा पर्छ । तर अनलाइन माध्यममार्फत भइरहेको यस्तो गतिविधिलाई नियन्त्रण गर्न हालसम्म ठोस कदम नचालिएको भन्दै सर्वसाधारणले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।
“साइबर अपराध नियन्त्रण गर्ने जिम्मेवारी नेपाल प्रहरी साइबर ब्युरोको भए पनि, यो क्षेत्र दिनप्रतिदिन जटिल बन्दै गएको छ । अब सरकार र नियामक निकायहरूले यसलाई प्राथमिकतामा राखेर तत्काल हस्तक्षेप गर्न जरुरी छ,” एक कानुन व्यवसायीको भनाइ छ ।
युवा पुस्तालाई जोगाउन र आर्थिक तथा सामाजिक क्षतिबाट देशलाई बचाउन, यस्ता प्लेटफर्महरू तत्काल बन्द गरिनु पर्ने, भुक्तभोगीको गुनासो सुन्ने संयन्त्र बनाइनु पर्ने, र साइबर सुरक्षालाई मजबुत पार्नु पर्ने आवाज चर्किंदै गएको छ ।